ออกแบบห้องพระอย่างไรให้ลงตัวกับบ้านร่วมสมัย
23 มิ.ย. 2554
ออกแบบห้องพระกับบ้านร่วมสมัย
ศาสนามีความผูกพัน
คือ เป็นเครื่องยึดเหนี่ยวทางจิตใจที่กลมกลืนเป็นส่วนหนึ่งในวิถีการดำเนินชีวิตของมนุษย์เราจนแยกไม่ออก จึงไม่น่าแปลกใจที่ในเกือบทุกหลังคาเรือน จะมีการจัดสรรพื้นที่ว่างสำหรับการบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่เคารพนับถือไว้ภายในบ้านด้วย
สิ่งแรกที่ควรคำนึงถึงในการทำห้องพระหรือติดตั้งหิ้งพระ
คือ เรื่องของการจัดหาตำแหน่งที่มีความเหมาะสม ตามปกติแล้วห้องพระควรจัดอยู่ในมุมเงียบสงบที่สุดของบ้าน และมักอยู่ชั้นบนสุดของบ้าน เนื่องด้วยคนไทยเรามีความเชื่อว่าพระพุทธรูปเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่สักการบูชาจึงต้องอยู่สูงกว่าคนเสมอนั่นเอง
ตามความเชื่อของไทย
ที่มีแต่ดั้งเดิมแล้วไม่นิยมหันพระพักตร์ของพระพุทธรูปไปทางทิศใต้หรือทิศตะวันตก เพราะถือว่าเป็นทิศที่อยู่ภายใต้ ไม่แจ่มใส เช่นเดียวกับทิศตะวันตกที่หมายถึงการสิ้นสุด ส่วนทิศตะวันออกหรือทิศเหนือนั้น มีความหมายถึงการเริ่มต้น การมีชัย จึงถือเป็นทิศที่เป็นมงคล นอกจากนี้ยังไม่ควรอยู่ติดหรือตรงกับห้องน้ำ อีกทั้งถ้ามีห้องนอนอยู่ติดกับห้องพระ ก็ควรระวังในเรื่องที่นอน โดยไม่ควรหันปลายเท้าไปทาง ตำแหน่งของห้องพระหรือหิ้งพระ
องค์ประกอบต่อไปที่ไม่ควรมองข้ามก็คือ เรื่องของการระบายอากาศภายในห้อง ห้องพระหรือหิ้งพระควรมีช่องระบาย
อากาศที่เหมาะสม เพื่อให้อากาศไหลเวียนถ่ายเทได้สะดวก ช่วยระบายกลิ่นควันจากธูปเทียนภายหลังเสร็จสิ้นจากการกราบไหว้บูชา ทั้งนี้อาจติดตั้งพัดลมดูดอากาศ เพื่อช่วยในการระบายอากาศเสริมด้วยก็ได้ เช่นกัน
โทนสีที่นิยมใช้ในการตกแต่งห้องพระ
ได้แก่ โทนสีเข้ม เช่น สีน้ำตาล รวมไปถึงการเติมเฉดสีแดง โทนสีเงินและสีทอง อร่าม เพื่อสะท้อนความรู้สึกถึงพลังและความเลื่อมใสศรัทธา ในส่วนของวัสดุตกแต่งก็ควรเลือกสรรชนิดที่มีความทนทานต่อความร้อนของเศษธูปและน้ำตาเทียน โดยวัสดุปูพื้นอาจเลือกเป็นพื้นกระเบื้อง ซึ่งมีพื้นผิวง่ายต่อการทำความสะอาด แต่ถ้าท่านใด ชื่นชอบวัสดุธรรมชาติ อย่างเช่น ไม้และหินธรรมชาติ ก็สามารถนำมาใช้ได้เช่นกัน โดยอาจปูพรมหรือเสื่อเฉพาะในส่วนที่นั่ง ประกอบพิธี เพื่อป้องกันความชำรุดเสียหายอันเกิดจากเศษธูป และน้ำตาเทียนหยดใส่ ทั้งยังช่วยให้พื้นที่ใช้งานแลดูมีสัดส่วนยิ่งขึ้นด้วย
ผนังห้องส่วนใหญ่มักเป็นสีโทนอ่อน
เช่น สีขาวและสีครีม ส่วนผนังด้านหลังองค์พระพุทธรูปก็สามารถตกแต่งสร้างความโดดเด่นได้อย่างหลากหลายตามแต่ความชื่นชอบและรสนิยม เช่น การกรุประดับด้วยไม้ฉลุเป็นซุ้มเรือนแก้วอย่างวิจิตรสลับกับการบุผ้า หรือนำกระจกเงามาใช้ตกแต่งเพิ่มความรู้สึกแห่งความร่วมสมัยเข้ากับบรรยากาศของบ้าน หรืออาจเลือกเพนท์ประดับเป็นลวดลายแบบไทยประยุกต์ลงบนผนังโดยตรงก็ได้
แนวทางในการตกแต่งห้องพระ
ก็เช่นเดียวกับการตกแต่งพื้นที่ใช้งานอื่น ๆ ภายในบ้านที่สามารถเติมเต็มไอเดียได้อย่างอิสระ แต่เหนือสิ่งอื่นใดคือ ควรคำนึงถึงหลักความเชื่อศรัทธา ซึ่งเป็นเรื่องละเอียดอ่อนที่ต้องอาศัยการศึกษาทำความเข้าใจ.
